Η μητέρα των θεών

Από την Κυβέλη στην Παρθένο Μαρία

Στην αυγή του πολιτισμού μας βρίσκουμε μια μεγάλη προϊστορική θεά, Μητέρα των θεών και των ανθρώπων. Ψυχαναλυτές, ανθρωπολόγοι και ειδικοί του γυναικείου κινήματος παθιάστηκαν γι' αυτή τη μορφή αρχαϊκής μητέρας, στην οποία στηρίχθηκαν θεωρίες για την παγκόσμια μητριαρχία. Πού βρίσκεται όμως μέσα στα ιστορικά τεκμήρια η Μητέρα των θεών Πρόκειται για μια άγρια Δήμητρα ή για μια Κυβέλη τριγυρισμένη από την πομπή των ευνούχων ιερέων της Η Παναγία πάλι είναι μήπως η μονοθεϊστική κληρονόμος αυτών των πολυθεϊστικών λατρειών που γεννήθηκαν στο σημείο συνάντησης της γηραιάς Ανατολής, της Μικράς Ασίας και της αρχαϊκής Ελλάδας, προτού βρεθούν στη Ρώμη Βασιζόμενος σε πλούσια και συνεκτική τεκμηρίωση, που ξεκινάει από τη δεύτερη χιλιετία και φτάνει μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ. ο Φιλίπ Μπορζώ μένει σαφώς σε μια ιστορική πορεία. Υποδεικνύοντας το αλυσιτελές των θεωριών που εδώ και ένα πλέον αιώνα δημιούργησαν ένα παγκόσμιο νεφέλωμα όπου εγκλώβισαν τη μορφή της αρχαϊκής θεάς, ο συγγραφέας ξαναδίνει στη Μητέρα των θεών την αρχαιολογική της πολλαπλότητα. Μεταξύ συμβολικού πλούτου και ιστορικής αυστηρότητας, ο Μπορζώ μας καλεί να ξανασκεφτούμε την πολυπλοκότητα της μητρικής μορφής στις αρχαίες κοινωνίες στις οποίες ρίζωσε η χριστιανοσύνη.