Marginalia

Αφορισμοί και αποφθέγματα

Το ειρωνικό, αιρετικό, σοφιστικό πνεύμα του Πεσσόα, που έλκεται τα μέγιστα από τον λόγο και τον αντίλογο, δεν θα μπορούσε να μην αγαπάει τη συντομία, την ακρίβεια, τη μαθηματική και ταυτόχρονα ρητορική φύση των αποφθεγμάτων και των αφορισμών. Φράσεις αυτοτελείς στο περιθώριο των χειρογράφων του, σημειώματα γραμμένα βιαστικά, εναρκτήριοι στίχοι ποιημάτων που δεν ολοκληρώθηκαν, σελίδες όπου αφορισμοί και αποφθέγματα διαδέχονται οι μεν τα δε, είναι τα διαφορετικά κοιτάσματα από τα οποία προέρχονται τα κείμενα που ακολουθούν, ανθολογημένα από τον μελετητή του Πεσσόα Ρίτσαρντ Ζένιθ. Πολλά από αυτά ανήκουν ή θα μπορούσαν να ανήκουν στο "Βιβλίο της ανησυχίας"· συναντάμε άλλωστε συχνά την υπογραφή του δημιουργού του, Μπερνάρντο Σοάρες, αλλά και των άλλων βασικών ετερωνύμων του Πεσσόα. [...] Είναι επόμενο η γλωσσική σύνθεση των κειμένων αυτών να μην είναι ομοιογενής: 157 είναι γραμμένα στα πορτογαλικά, 58 στα αγγλικά και 1 στα γαλλικά. [...] Η πολύγλωσση αυτή παραγωγή αποτέλεσε μια ευτυχή προτροπή για συνεργασία με τον αγαπημένο φίλο και ποιητή Χάρη Βλαβιανό, μεταφραστή στα ελληνικά του αγγλικού έργου του Φερνάντο Πεσσόα. Μαρία Παπαδήμα (απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου)